Za udobje naših mednarodnih strank je to spletno mesto delno samodejno prevedeno iz angleščine.
ZBIRKA OTROCI, IGRAČE, SANJE / POZDRAV
LIKOVNI KRITIK
Genealogija prenove
Ko se skozi slikarstvo na novo rodi forma, se je v vsebini umetnosti že zgodilo nekaj dobrega. In kadar koli upodobljen obraz gleda soncu naravnost v oči brez zadrege ali strahu pred opeklinami, tedaj se celotna slika premakne proti svetlobi, da skupaj z njo v optimizem ponese zasenčeno plat življenja; in v dveh dimenzijah prilagoditi tisto, česar običajno človeški um ne more vsebovati, povzdigniti majhno v veliko, nepomembno v bistveno, s čimer bodo sanje postale resničnost.
Maria Papaphili je bila učena, kot je bilo naravno, preizkušenih načinov »dobrega slikarskega vedenja«, vendar ni dovolila, da bi njena umetnost potegnila navzdol v tisto prezgodnjo porabo, h kateri je vztrajanje na konvencionalnosti in ugnezdenje v prepoznavni, dolgi -naseljen in posledično izčrpan prostor deterministično vodi. Njene figure so bile prvotno projicirane kot deli, ki izhajajo iz zgodbe, ki se je razvijala znotraj, kjer nihče ne more obstajati brez podpore drugega, pomočnika ali tovariša, pogosto gospodarja in zatiralca, ne glede na to, ali je bila ta figura živa osebnost v hiši, ali preprosto upodobljen včasih v okviru, včasih zrcalno, kot podoba, torej znotraj podobe, po vzoru renesančnega slikarstva. Vendar tam niso smeli ostati dolgo ...
Zunanji svet je potrpežljivo čakal, dajal več svetlobe, živahnejše barve in močnejša čustva ter izzval umetnost v tekmovanje z utripajočo resničnostjo. Ena za drugo so Papaphilijeve figure kukale skozi okno, na balkon, od tam naprej na dvorišče in nato na ulico. Drznili so si iti ven, na svoj prvi sprehod – samoumevno v bližini in vedno pod nadzorom, a tokrat je nadzor postajal vse bolj ohlapen, posamezniki so se navajali na avtonomijo, postopoma so se odvajali od dušečega nadzora zaprta in konzervativna krajinska slika. In namesto da bi dozoreli in izginili, izpostavljeni velikodušnemu ponavljanju in manieristični degeneraciji, so se revitalizirali, postajali vedno mlajši in končali kot majhni otroci. Slikarka se je obrnila proti hladni dobi življenja, da bi svoj čopič umila v čisti izvirski vodi.
In vzmeti so – kaj drugega? – otroci. Te so se pojavile sprva diskretno, kot komplementarne značilnosti abstrakcije, nato pa nesramežljivo in množično popolnoma prevladale po dolžini in širini slike, v vsaki sliki po ena, s čimer so sporočile, da prevzemajo odgovornost za pripoved. Prevzemajo pa tudi ekskluzivnost reprezentacije našega sveta, saj včasih absolutno obvladujejo platno, s težnjo po izpodrivanju vsega, kar ima lahko destruktivno funkcijo, drugič pa so obdani le s predmeti in emblemi pojmovne realnosti. . In opazovalec je pozvan, da teh figur ne obravnava zgolj kot upodobitev vitalnosti, nedolžnega nasmeha ali razorožujoče grimase, ampak kot agresivne, bolj odporne celice v organizmu umetnosti, bitja in simbole nove prihodnosti, četudi upodobitev. , nedvomno več upanja. Prav to je točka, na kateri je podana tehtna umetniška izjava: da je napočil čas, da se slikarstvu vcepi nedolžnost. Zdaj slikarka pod izključnim nadzorom otrok gradi zgodbena mesta, čarobna mesta igre, preplavljena z večbarvnimi vzorci in svetlečimi sporočili. Tudi sonce je kulten objekt, v isti funkcionalni kategoriji, še več, kot ptiček, granatno jabolko, avtomobilček ... celotna slika pokrajine utripa in se odvija s svobodo neukrotljive bele magije, s težnjo po prebiti okvir platna, kot da bi vsakega opazovalca vključil v odrešilno resničnost, v sanjski mikrokozmos, kjer ni prostora za nočne more, da se tja lahko zateče človeška eksistenca, kadar koli začuti, da jo duši dvomi. In za to potovanje obstaja pot, ki jo lahko uberete in samozavestno sledite potezam s čopičem, ki jih Papaphili pušča za seboj.
Nič od tega ne bi bilo res brez prepričljivega okolja, predstavljenega s plastično usposobljenostjo in dobro organiziranim strokovnim znanjem. Slikarka uporablja govorico realizma, na način, da detajle osnovne portretne slike preusmerja v zabavne, poudarjene poudarke, pri čemer daje težo – zlasti v novejših delih – središču kompozicije, jedru. Od te točke naprej periferno odpravi strogost sloga in zgosti v protipostavko komplementarne lastnosti slike, potrebne za zgradbo kompozicije in zaključek zgodbe. Tako branje postane igra z mehanizmi za sprostitev, ko se bliža koncu. Papaphili dokazuje tudi svojo sposobnost motenja perspektive in osvetljevanja mise-en-scθne z živahnimi menjavami barv, pri čemer v izjemno visokih tonih ohranja svoj dosežek tako v smislu tematike kot spektakla.
Zaupanje v prihodnost umetnosti čutim takrat, ko mladi umetniki ustvarjajo po smeri mladosti ali pa se starejši nenehno obnavljajo, vsakokrat na novo vzniknejo v naš svet, ki je v njihovih očeh (kot bi moral biti v naših) neizčrpen. v svojih novih podobah in pomenih. Slikarka Maria Papaphili si je drznila pustiti za seboj sive – za druge umetnike varne – sence akademizma in preiti k slepečim lučem in barvam, polnim upanja.
Antonis Bouloutzas
Antonis Bouloutzas je pisatelj. Bil je založnik grških umetniških revij Eikastika in ARTI International.
.........................................
GRŠKI
ΚΡΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ
Η Γενεαλογία μιας Ανανέωσης
Όταν η μορφή εμφανίζεται αναγεννημένη μέσα από τη ζωγραφική, τότε κάτι καλό έχει ήδη συμβεί στο περιεχόμενο της τέχνης. Και όποτε ένα πρόσωπο απεικονιζόμενο βλέπει κατάματα τον ήλιο δίχως αμηχανία ή φόβο μην καεί, τότε και η ζωγραφική ολόκληρη κινείται προς το φως, για να συμπαρασύρει στην αισιοδοξία τη σκιασμένη όψη της ζωής. Και να χωρέσει, στις δύο διαστάσεις της όσα συνήθως δεν χωρεί η διάνοια του ανθρώπου, αναβαθμίζοντας τα μικρά σε μεγάλα, τα ασήμαντα σε σπουδαία, κάνοντας τα όνειρα πραγματικότητες.
Η Μαρία Παπαφίλη διδάχτηκε, καθώς ήταν φυσικό, τους δοκιμασμένους τρόπους «καλής ζωγραφικής συμπεριφοράς», όμως δεν άφησε την τέχνη της να παρασυρθεί στον πρόωρο μαρασμό, προς τον οποίο νομοτελειακά οδηγούν η εμμονή στη συμβατικότητα και το βόλεμα σε έναν αναγνωρίσιμο, παλαιοκατοικημένο και κατά συνέπειαν εξαντλημένο χώρο. Οι φιγούρες της είχαν προβληθεί αρχικά ως προτασσόμενα μέρη μιας ιστορίας που εξελισσόταν στο εσωτερικό, όπου κανείς δεν ήταν δυνατόν να υπάρχει χωρίς τη στήριξη κάποιου άλλου, παραστάτη ή συμπαραστάτη, συχνά δεσπότη και καταπιεστή, είτε αυτός ήταν μια φυσιογνωμία ζώσα του σπιτιού, είτε απλά εικονιζόμενος πότε σε κάδρο, πότε σε καθρέφτη, δηλαδή σαν εικόνα μέσα στην εικόνα, κατά το πρότυπο της αναγεννησιακής ζωγραφικής. Όμως, den έmellle νa μείνουν για poλύ εκεί...
Ο έξω κόσμος περίμενε καρτερικά, προσφέροντας περισσότερο φως, ζωηρότερα χρώματα και πιο δυνατές συγκινήσεις, προκαλούσε την τέχνη σε αναμέτρηση με τη σφύζουσα πραγματικότητα. Μία μία οι φιγούρες της Παπαφίλη ξεμύτιζαν στο παράθυρο, στον εξώστη, για να περάσουν από εκεί στον αυλόγυρο και ύστερα στον δρόμο. Τολμούσαν δηλαδή την έξοδο, τον πρώτο τους περίπατο, εννοείται κοντινό και πάντα επιτηρούμενες, τούτη τη φορά όμως η εποπτεία γινόταν πιο ελαστική, τα πρόσωπα εθίζονταν στην αυτονομία, αποκόβονταν προοδευτικά από τον ασφυκτικό έλεγχο του περίκλειστου και συντηρητικού ζωγραφικού τοπίου. Και αντί να ωριμάζουν και να μαραζώνουν, εκτεθειμένα στη βολική επανάληψη και τη μανιεριστική φθορά, αναζωογονούνταν, γίνονταν όλο και νεαρότερα, κατέληγαν μικρά παιδιά. Η ζωγράφος στρεφόταν προς τη δροσερή ηλικία της ζωής για να ξεπλύνει τον χρωστήρα της στα πεντακάθαρα νερά πηγών.
Και οι πηγές είναι -τι άλλο;- τα παιδιά. Που έκαναν την εμφάνιση τους πρώτα διακριτικά, ως παραπληρωματικά στοιχεία της αφήγησης, κι έπειτα απροσχημάτιστα και μαζικά, για να κυριαρχήσουν εντελώς στο μήκος και το πλάτος της εικόνας, ένα σε κάθε πίνακα, δηλώνοντας ότι αναλαμβάνουν την ευθύνη της αφήγησης. Αλλά και την αποκλειστικότητα της εκπροσώπησης του κόσμου μας, αφού άλλες φορές ελέγχουν με απόλυτο τρόπο τον καμβά, τείνοντας να εκτοπίσουν οτιδήποτε μπορεί να λειτουργήσει αποδομητικά, και άλλες φορές περιβάλλονται μονάχα από αντικείμενα και εμβλήματα μιας ιδεατής πραγματικότητας. Και ο θεατής καλείται να αντιμετωπίσει τούτα τα πρόσωπα, όχι σαν απλές αποτυπώσεις ζωντάνιας, άδολου χαμόγελου ή αφοπλιστικής γκριμάτσας, αλλά, σαν επιθετικά, ανθεκτικότερα στον οργανισμό της τέχνης, κύτταρα, υπάρξεις και σύμβολα ενός καινούργιου, έστω εικονογραφημένου, μέλλοντος, ασφαλώς πιο ελπιδοφόρου. Είναι ακριβώς το σημείο μιας βαρύνουσας καλλιτεχνικής δήλωσης: πως ήρθε ο καιρός να μπολιαστεί η ζωγραφική με αθωότητα.
Ήδη, η ζωγράφος χτίζει παραμυθουπόλεις, μαγικούς παιχνιδότοπους, υπό την αποκλειστική εποπτεία των παιδιών, πλημμυρισμένους από πολύχρωμα σχήματα, και φωτεινά μηνύματα. Ακόμα και ο ήλιος είναι λατρευτικό αντικείμενο, στην Ίδια χρηστική κατηγορία μάλιστα με ένα πουλί, ένα ρόδι, ένα αυτοκινητάκι... η τοπιογραφία ολόκληρη πάλλεται και ξεδιπλώνεται με την ελευθερία μιας ακατανίκητης λευκής μαγείας, τείνοντας να διασπάσει και το πλαίσιο του καμβά, σαν για να συμπεριλάβει κάθε παρατηρητή σε μια πραγματικότητα λυτρωτική, σε έναν ονειρικό μικρόκοσμο, όπου δεν έχουν χώρο οι εφιάλτες, άρα μπορεί να καταφεύγει εκεί η ανθρώπινη ύπαρξη όποτε νιώθει ότι πνίγεται από αμφιβολίες. Και για το ταξίδι αυτό υπάρχει μονοπάτι που μπορείς να το διαβείς, ακολουθώντας με ασφάλεια τις πινελιές που αφήνει πίσω της η Παπαφίλη.
Όλα τούτα δεν θα μπορούσαν να είναι αληθινά, χωρίς ένα περιβάλλον πειστικό, παρουσιασμένο με πλαστική αρτιότητα και καλά οργανωμένη επιτήδευση. Η ζωγράφος χρησιμοποιεί τη γλώσσα του ρεαλισμού, με τρόπο ο οποίος εκτρέπει τις λεπτομέρειες της βασικής προσωπογραφίας σε διασκεδαστικούς εμφατικούς τονισμούς, δίνοντας έμφάση -ιδιαίτερα στα πιο πρόσφατα έργα της- στο κέντρο της σύνθεσης, στον "πυρήνα, Από εκεί και πέρα, αναιρεί περιφερειακά την αυστηρότητα της γραφής, πυκνώνοντας σε αντίβαρο τα συμπληρωματικά στοιχεία του πίνακα, τα απαραίτητα για τη δομή της σύνδεσης και την ολοκλήρωση της ιστορίας. Έτσι, η ανάγνωση γίνεται ένα παιχνίδι, με μηχανισμούς χαλάρωσης όσο πλησιάζει προς το τέλος του. Η Παπαφίλη αποδεικνύει επίσης την ικανότητα της να ανατρέπει την προοπτική και να φωτίζει με ζωηρές χρωματικές εναλλαγές το σκηνικό, κρατώντας σε εξαιρετικά υψηλούς τόνους τόσο το θεματικό, όσο και το θεαματικό της επίτευγμα.
Αισθάνομαι ασφάλεια για το μέλλον της Τέχνης, όταν οι νέοι καλλιτέχνες δημιουργούν ακολουθώντας τη νεότητά τους, ή όταν οι παλαιότεροι εμφανίζονται διαρκώς ανανεωμένοι, κάθε φορά πρωτόβγαλτοι στον κόσμο μας, ο οποίος στα μάτια τους (θα έπρεπε και στα δικά μας) είναι ανεξάντλητος σε καινούργιες εικόνες in έννοιες. Η ζωγράφος Μαρία Παπαφίλη είχε την τόλμη να αφήσει πίσω της τις γκρίζες, για αρκετούς άλλους καλλιτέχνες ασφαλείς, σκιές του ακαδημαϊσμού και να περάσει στα εκτυφλωτικά φώτα και στα ελπιδοφόρα χρώματα.
Αντώνης Μπουλούτζας
Ο Αντώνης Μπουλούτζας είναι συγγραφέας. Poiščite kategorijo »Ezikastika« in »ARTI International«.
........................
S spoštovanjem
Otroški obrazi in oblike, pomešani in vpeti v situacije, ki spominjajo na čarobne svetove, preplavljene s pisanimi simboli in svetlimi oblikami. Stališča, ki kažejo na brezskrbno in veselo razpoloženje, v prostoru na videz nepovezanih informacij. Oblike so dobro oblikovane, s poudarkom na barvnih vrednostih, ki niso predstavljene s prijazno modernistično ambicijo razkrivanja specifičnih morfoloških struktur, temveč zgolj z željo po obstoju v svojem sanjskem svetu.
Maria Papafili s svojim slikarstvom gradi takšen svet in ga velikodušno ponuja protagonistom svojih kompozicij, jih razkriva, citira in redefinira v spretni in kreativni igri, kot zadnji napor, da izkoristijo svojo vlogo v sodobnem družbenem in naravnem okolju. Natančne forme se gledalcu najprej razkrijejo kot pripovedne jukstapozicije začudenega opazovalca. Pri tem pa se predstavljajo kot paradoksalne umetniške kompozicije, ki jih dajejo celo nadrealistično. Končno izpolnijo svoje poslanstvo, svojo posebno konceptualno in ideološko vsebino predajo vsakomur, ki bo nujno iskal njihov svet.
Umetnica, ki je pretežno antropocentrična, ustvarja s prisotnostjo modela, katerega izbira se podreja določenim pravilom in je usmerjena v čustveno-psihografski pristop do sebe in okolice. Ekspresionistična uporaba barv, lekcije impresionističnega gibanja, pa tudi vplivi toka neorealizma imajo katalitičen učinek na njeno delo in oblikujejo likovne vrednote built na trdnih temeljih. Umetnica dela z oljnimi in akrilnimi barvami, pogosto najprej z osnutkom, trud pa zaključi s čopičem. Podobno dinamično nalaganje hladnih in toplih barv deluje konfrontacijsko, ne da bi pri tem ogrozilo potrebno ravnovesje kompozicije. Teksture, mirne, brez večjih izbruhov, pomagajo in vsem dajejo poseben mir in harmonijo.
Maria Papafili je svojo umetniško pot v slikarstvu začela dinamično in vsilila svojo prisotnost v slikarskem polju, saj ima za zalogo bogat svet, ki ga zna izraziti z velikim tehničnim znanjem, močno voljo, disciplino in trdim delom. Ker imam učitelja na atenski šoli lepih umetnosti, g. Moralisa in g. Mytarasa, sem prepričan, da učitelj njune velikosti ne bi zahteval več jamstev za podporo vere v prihodnost svojega učenca. Podobno zmožnost umetnice, da s svojimi podobami ustvari tisto, kar je Max Ernst poimenoval, da bi razložil poseben način prikaza, »pristop k resnici, primerljiv z blagim potresom, ki nežno premakne pohištvo sveta, ne da bi spremenil pravo bistvo stvari ”, daje delu poseben pomen.
Janez Papafigos,
Likovni kritik član AICA
................................
ΚΡΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ
Παιδικά πρόσωπα και μορφές, αναμεμειγμένες και ενσωματωμένες σε καταστάσεις που θυμίζουν μαγικούς κόσμους, πλημμυρισμένους από πολύχρωμα σύμβολα και φωτεινά σχήματα. Στάσεις που δηλώνουν μια ανέμελη και χαρούμενη διάθεση σ΄ένα χώρο φαινOMENIκά ασύνδετων πληροφορ. Φόρμες σωστά μελετημένες με έμφαση στις χρωματικές αξίες, οι οποίες απεικονίζονται όχι με την ευγενική μοντερνιστική φιλοδοξία να φανερώσουν τις ιδιαίτερες μορφικές τους δομές, αλλά με απώτερο στόχο απλά να υπάρξουν στο δικό τους ονειρικό κόσμο.
Ένα τέτοιο κόσμο χτίζει με τη ζωγραφική της η Μαρία Παπαφίλη και αυτόν προσφέρει απλόχερα στους πρωταγωνιστές των συνθέσεων της, αποκαλύπτοντας, παραθέτοντας και επαναπροσδιορίζοντάς τους σε μια έντεχνη και δημιουργική αναπαραγωγή, σαν μια ύστατη προσπάθεια αξιοποίησης του ρόλου τους, μέσα στο σύγχρονο κοινωνικό και φυσικό περιβάλλον . Οι συγκεκριμένες μορφές αποκαλύπτονται αρχικά στο θεατή saν αφηγηMATικές pαραθέσεις ενΌταβήήήηπ. Στη πορεία παρουσιάζονται όμως ως παράδοξες εικαστικές συνθέσεις, προσδίδοντας μάλιστα σε αυτές μια υφέρπουσα σουρεαλιστική χροιά. Τελικά εκπληρώνουν την αποστολή τους, καταθέτοντας το ιδιαίτερο νοηματικό και ιδεολογικό τους περιεχόμενο σε όποιον επιτακτικά αναζητήσει τον κόσμο τους.
Ούσα κυρίως ανθρωποκεντρική η καλλιτέχνιδα φιλοτεχνεί με τη παρουσία μοντέλου, η επιλογή του οποίου υπακούει σε συγκεκριμένους κανόνες και αποσκοπεί στη συναισθηματική- ψυχογραφική προσέγγιση του ιδίου αλλά και του περιβάλλοντος χώρου. Η εξπρεσιονιστική χρήση του χρώματος, τα διδάγματα του ιμπρεσιονιστικού κινήματος, αλλά και οι επιρροές από το ρεύμα του νεορεαλισμού επιδρούν καταλυτικά στο έργο της και διαμορφώνουν ζωγραφικές αξίες δομημένες σε στέρεες βάσεις. Δουλεύει τα λάδια allla και τα ακρυλικά, συχνά μe proσχέδιο, ενώ με τη βοήθεια pinέλου ολοκληρώνειρ. Παράλληλα η δυναμική εναπόθεση ψυχρών αλλά και θερμών χρωμάτων, λειτουργεί αντιπαραθετικά, χωρίς να θέτει σε κίνδυνο την αναγκαία ισορροπία της σύνθεσης. Οι ματιέρες ήρεμες, χωρίς ιδιαίτερες εξάρσεις, υποβοηθούν και προσδίδουν μια ιδιαίτερη ηρεμία και αρμονία στο σύνολο.
Η Μαρία Παπαφίλη ξεκίνησε την πορεία της δυναμικά και επέβαλε την παρουσία της στο χώρο της ζωγραφικής, έχοντας σαν εφόδια ένα πλούσιο κόσμο που ξέρει να τον εκφράζει με μια αξιόλογη τεχνική γνώση, ισχυρή βούληση, πειθαρχία και εργατικότητα. Έχοντας δασκάλους στη Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας τον Μόραλη και τον Μυταρά, είμαι πεπεισμένος ότι ένας δάσκαλος του μεγέθους τους, δε θα ζητούσε περισσότερα εχέγγυα για να στηρίξει τη πίστη του στο μέλλον του μαθητή του. Παράλληλα η δυνατότητα της ζωγράφου να προκαλεί με τις εικόνες της αυτό που ο Max Ernst αποκάλεσε για να εξηγήσει τον ιδιαίτερο τρόπο απεικόνισης << μια προσέγγιση της αλήθειας, συγκρίσιμη με έναν ελαφρύ σεισμό που απαλά μετακινεί την επίπλωση του κόσμου, χωρίς να μεταβάλλει την αληθινή ουσία των πpraγμάτων>>, δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στο έργο της.
Γιάννης Κ. Παπαφίγκος
Kritika τέχνης- μέλος της AICA
...................................
ZBIRKA V SLEDOVIH AVRE
LIKOVNI KRITIK
angleščina
V očaranosti pogleda
Osupljivi so pravzaprav portreti, ki jih je naslikala karizmatična umetnica Maria Papafili z navdihom,
strast in veliko mojstrstvo. Portreti - »kreacije«, kot jih narekuje lastna psiha - in zato
neprepustna za kakršno koli standardizacijo – izžarevati balast svoje osebnosti; in to s karizmatičnim
sproži temperament vsakega modela in ne preprosto njegove morfologije.
Navdihujoč in dinamičen oddajnik in sprejemnik dražljajev, ki jim je Papafilijeva psiha v celoti
odgovarja izrazit videz upodobljenih figur, ki dobesedno magnetizira tudi našo.
Karizmatično izhodišče so oči vsake postave; oči, ki ne odsevajo le zunanjega
dražljaj, ampak tudi inherentno, pričevanja in inherentne izkušnje; oči, ki v vsakem primeru zaposlujejo
ne samo vizija, ampak celotna psiha gledalca, ki se čim bolj aktivira v neposrednem
komunikacijo z njimi.
Oči, ki odražajo čim več izkušenj; oči, ki so se srečale z mnogimi situacijami
ne da bi se vdal udarcem usode; oči, ki nikakor ne pustijo, da bi jih ravnodušno prehitel; oči
ki prodrejo v vas, da vam posredujejo: smiselno in metafizično, kolikor je avra
zaskrbljen, sporočilo.
Oči - pričevanja za številne prejšnje cikle uporabe v živo z balastom. Oči, ki so orkestrirane
po neskončni viziji slikarjevo visoko nadarjene palete inventivno izbranih barv
ki dodajajo njihov neizčrpen čar.
Oči - <ogledala> duše, v katerih so bile razvozlane edinstvene vrline, v bistvu
izkušnje in stališča življenja Oči, ki te spremljajo še dolgo potem, ko jih nehaš imeti
jih pred vami; oči, ki doživljajo vsak trenutek do udarcev za učinkovito komunikacijo
s celo manj poznanim gledalcem umetnosti; oči, ki prenašajo na vašo dušo in telo pristno
»duh«, ki ne izvira le iz zemlje, ampak iz njihovega metafizičnega obstoja; oči, ki se nanašajo na
in čim bolj izraziti - skrivnostno 3. oko, ki ga posredno ali neposredno podreja starodavno
kulture in njihovo leposlovje.
Oči skozi čas, ki v največji možni meri dokazujejo vraževerje, da je svet za vsakega izmed nas njegov
oko. In prav zato, ker oko na Papafilijevih slikah presega pojme: lepota, svetloba, svet,
vesolje, življenje.
Koncepti, ki jih preprosto – optično – papafili ne implicirajo, temveč, nasprotno, presajajo
globoko v nas, tako psihološko kot duhovno. Težka naloga, ki presega njen potencialni talent, jo potrdi
bogat notranji svet, predvsem: njena »metafizična« teksturna občutljivost; senzibilnost, zahvaljujoč kateri uspeva,
poleg posebej pomembnega umetnika delovati kot nadarjeno vmešavanje med oprijemljivo naravo
in v »magnetni« avri kozmogonije. In ravno to je Ideja kozmogonije tisto, kar posreduje
nas predvsem skozi njene brezčasne portrete; portreti, ki so bili vizualno deležni čim več
nekaj bistvenega iz kozmogonskega sevanja, da nam karizmatično prenese brezčasno, eksistencialno
sporočilo.
Dora Iliopoulou-Rogan
Umetnostni zgodovinar – likovni kritik dr
Officier des Arts et des Lettres (Francija)
................................................. ........
Kozmografija obraza
Maria Papafili v tej posebni enotnosti svojih del, izdelanih iz mešanih materialov, išče in sledi,
poglablja in izbira, spomine in resničnosti, občutke in vtise, ki prihajajo iz množice
žensk. Slikarka s svojim občutljivim pogledom prepoznava in poudarja žar, ponos in slavo, ki ju
emit, niz žensk in mater, ki držijo v rokah ali imajo otroke okoli sebe. ženske
in otroci skozi blaženo vzdušje spominjajo čute pomladi z alegoričnim listjem
in rože, ki žejno vzklijejo v tisoč in eni noči pravljic in tekočine
in neizbrisno magijo.
Na teh čutnih slikah, ki s svojo neposrednostjo in iskrenostjo razorožijo gledalca, se pojavi srhljiv
pozitivno se pojavi liričnost, nepremagljiva z latentno erotiko. Od globine do površja so
povišane vidike in oblike, ki dajejo vsebino letnim časom in duševnim razpoloženjem, vibracijam in ritmom,
iz ženske moči in topline, iz privlačnosti in eksotike dostopnega
in hkrati oddaljenost. Vsakdanje življenje v teh delih sreča mit in domišljijo z resničnostjo,
v različnih izvedbah in dimenzijah.
S posebno naklonjenostjo in nežnostjo Maria Papafilis uporablja plasti barv, ki prevajajo grozljive,
nepovezane zgodbe, ki delujejo skozi poetične note k njenim temam. Z njihovo pravilno zasnovo in
barvne interakcije, pridejo na dan predvsem zanimivi kontrastni toni. Poleg tega terminologija
dopolnjuje sintakso teh del, ki razlikujejo nepričakovane napetosti in stopnjevane prebliske
ali vdolbine, ki ustvarjajo očarljive paradokse.
Struktura v teh delih je poimenovana v globinskem in površinskem dialogu, ki eno identificira
koordinira drugega, z gostoto ali antistatičnim razredčenjem materiala. Poleg tega stratigrafija
materialnih ravni je tako oblikovana, da prenaša čustveno vlago, ki želi pogasiti našo lastno
pogled, hkrati pa sproži naše presenečenje ob nepričakovanem.
Čudovite in evfemistične oblike Marije Papafilis se kažejo skozi njihova harmonična ravnovesja,
presenetljivo razorožujoče. In to je v načinih, kako naš slikar razkriva veselje ob koncu življenja,
upravlja z naklonjenostjo in čutnostjo, da nam posreduje moralo in predvsem kulturno bogastvo
prežete s temi podobami, njihove univerzalne človeške resnice. Resnice, ki oblikujejo veselo in nenehno
osvežena kozmografija, ki zajema moč in užitek življenja.
Atena Schina
Zgodovinar umetnosti in teorije kulture
............................
Στη γητειά του βλέμματος
Σαγηνευτικά είναι, όντως, τα portrayta που έχει με έμπνευση, πάθος και μεγάλη maestríα ζωγραφίσε
η charismatiκή καλlitέχνιδα María Παπαφίλη. Portrαίτα – „δημιουργίες“ καθώς υπαγορευμένα od
αυτόν καθαυτόν τον ψυχισμό της - και γι αυτό αδιάvrοχα σε κάθε τυποποίηση - ακtinovoloύν το έrma
της προσωπικότητας της. Και αυτό, με χαρισματικό έναυσμα την ιδιοσυγκcrasia του εκάστοτε μοντέλου
και όχι, απλά, τη μορφολογία του.
Ευρηματικός όσο και δυναμικός πομπός και δέκτης των ερεθισμάτων στα οποία ανταπορίνεται
plήρως ο ψυχισμός της Παπαφίλη στέκει το κατ εξοχήν εκφραστικό βέμμα των apeiconιζόmenων
μορφών που στην κυριολεξία, μαγνητίζει και το δικό μας. harizmatična afeterija apotelou, e, ta
μάτια της κάθε μορφής. Μάτια στα οποία καθρεφτίζεται όχι μόνο το εκάστοτε εξωτερικό ερέθισμα allla κaι
οι ενδογενείς, marturίες και τα εγγενή βιώματά της. Μάτια που, στην κάθε περίπτωση, επιστρατεύουν
όχι μόνο την όrasη αllα ολόκληρο τον ψυχισμό του θεατή ου ενεργοποιείται σε μιαν όσο γίνεται pyο
άμεση επικοινωνία μαζί τους.
Μάτια που εκφράζουν μύριες όσες εμπειρίες και βιώματα. Μάτια που έχουν βιώσει POLλές καταστάσεις
δίχως να καμφθούν από τα χτυπήματα της μοίρας. Μάτια που σε καμία περίπτωση den σε αφήνουν na
τα προσπεράσεις αδιάφoρα .Μάτια που διεισδύουν μέσα σου για να σου μεταφέρουν: ένα υσιαστικό
και μεταφυσικό σε πνοή μήνυμα.
Μάτια- marturίες για πολλούς palαιότερους κύκλους ζωής, χρισμένους με έρμα. Μάτια που
ενορχηστρώνονται σε ένα αέναο όραμα μες από την ιδιαιτερα proικισμένη palέτα της μες από τa
eurηματικά εpilεγμένα χρώματα που ενισχύουν στο έπαcroν την ανεξάντλητη γοητεία τους.
Μάτια - καθρεπτες της ψυχής στα οποία έχουν αποκρυπτογραφηθεί με μONADική ενάργεια υσιαστικά
βιώματα και εμπειρίες. Μάτια που σε συντροφεύουν για POLύ καιρό αφότου πάψεις να τα έχεις
μπροστά σου. Μάτια που βιώνουν την κάθε στιγμή μέχρι τα μύχια για να επικοινωνήσουν υσιαστικά
ακόμη και με τον λιγότερο εξοικειωμένο με την τέχνη θεατή. Μάτια που σε κατακυριεύουν ψυχή τε και
σώματι για να όταδώσουν ένα αυθεντικό “απόσταγμα” όχι μοναχά από τη γήινη αλλά και από
τη μεταφυσική υπόστασή τους. Μάτια που αναφέρονται και εκφράζουν όσο είναι δυνατό - εικαστικά -
το μυστηριώδες 3ο μάτι, άμεσα ή έμmesα υpoveβλημένο μες από τους αρχαίους politīσμούς και τις
αντίστοιχες “μυθοπλασίες”.
Μάτια dyαχρονικά που τεκμηριώνουν στο έπακron το απόφθεγμα ότι: ο κόσμος για τον καθένα μας
είναι το “μάτι” του. Και, αυτό, ακριβώς, επειδή το μάτι υπερκαλύπτει μεταφορικά τις εννοιες: omorφιά,
φως, κόσμος, σύμπαν, ζωή.
Έννοιες που δεν τις υπαινίσσεται απλά - οπτικά - η Παπαφίλη ALLά που, αντίθετα, τις “μεταμοσχεύει”
βαθιά μέσα μας, τόσο ψυχολογικά όσο και πnευματικά. Δύσκολο εγχείρημα που πέρα από το δυναμικό
της ταλέντο επαληθεύει τον plούσιο εσωτερικό της κόσμο, κυρίως δε τη “metαφυσική” σε υφή ευαισηθ
της. Ευαισθησία χάρη στην οποία κατορθώνει πέρα και από ιδιαίterα σημαντική καλλιτέχνιδα naa
λειτουργεί san προικισμέNO „διάmesón“ ανάμεσα στην απτή φύση in στη „μαγνητική“ aύρα της
κοσμογονίας. Και αυτήν, ακριβώς, την Ιδέα της κosmogonyας είναι που μας αναμεταδίδει πάνω απ' όλα
μες από τα diacronicά porτrayτα της. Portraitα που έχουν “εισπράξει “ όσο είναι εικαστικά δυνατό,
κάτι το υσιαστικό, από την ακtinowolía της kozmogonija. για να μας μεταγγίσουν charismatikά ένα
diahronični, uparski μήνυμα.
Ντόρα Ηλιοπούλου-Rογκάν
Δρ. Ιστορικός της Τέχνης – Τεχνοκριτικός
Uradnik za umetnost in književnost
..........................
H Κοσμογραφία του Προσώπου
Η Μαρία Παπαφίλη, στην ιδιαίτερη αυτή ενότητα των έργων της, φιλοτεχνημένων με μεικτά υλικά,
αναζητεί κι ιχνηλατεί, εμβαθύνει κι εpilέγει, μνήμες και prαγματικότητες, αισθήσεις κι entυπώσεις,
προερχόμενες από ένα πλήθος γυναικών. Με το ευαίσθητο βλέμμα της, η ζωγράφος εντοπίζει κι
αναδεικνύει την λάμψη, την υπερηφάνεια και το μεγαλείο ου εκπέμπουν, μια seirά από γυναίκες και
μητέρες, οι οποίες craτούν στην αγκαλιά τους ή έχουν γύρω τους pαιδιά. Γυναίκες και παιδιά, μέσα
από μια ευδαιμONική ατμόσφαιρα, φέρνουν στον nου αισθήσεις της Άνοιξης, με αλληγορικά φυλλώματα
και άνθη, που έχουν θαρρείς φυτρώσει κατά τις χίλιες και μια νύχτες των παραμυθιών και μιας ρευ
και παράλληλα ανεξίτηλης μαγείας.
Στα αισθαντικά αυτά ζωγραφικά έργα, που αφοπλίζουν τον θεατή με την amesότητα και την ειλικρίνειά
τους, υpovλητικά εμφανίζεται ένας υφέρπων λυρισμός, διαποτισμένος από έναν LANθάνONτα ερωτισμό.
Από το βάθος proς την επιφάνεια αποκαλύπτονται όψεις και μορφές ου δdinουν uπόσταση σε εποχές
και ψυχικές dyαθέσεις, donήσεις και ρυθμούς, προερχόμενους από την γυυχικεία δύναμη και θαλ,π
από την έλξη και τον εξωτισμό του πrosεγγίσιμου και ταυτοχρόνως του μακρινού. Η καθημερινότητα
στα έργα αυτά συναντά τον μύθο και η φαντασία την prαγματικότητα, στις ποικίλες εκδοχές και τις
διαστάσεις της.
Με ιδιαίτερη σtorγή και τρυφερότητα, η Μαρία Παπαφίλη, χρησιμοποιεί στρώσεις χρωμάτων, pou
metαφράζουν θωπευτικά θαρρείς, άγραφες ιστορίες ου λειτουργούν μέσα από ποιητικές νότες, στα
θέματά της. Μέσα από τις κατάλληλες μάlistα σχεδιαστικές τους και χρωματικές ALLληλεπενέργειες,
έρχονται στο πrosκήνιο ιδιαίterα ενδιαφέρουσες αντιθετικές τονικότητες. Η υφολογία άλλωστε
συμπληρώνει nοηMATικά τους συνειρμούς αυτών των έργων, στα οποία διακρινει κανείς aprόσμενες
εντάσεις και διαβαθμιζόmenες λάμψεις ή υφέσεις που δημιουργούν γοητευτικά παράδοξα.
Η Η δομή στα έργα αυτά, metουσιώνεται σε έναν διαλογο βάθους κι επιφανείας, proσδιορίζοντας η
μια συντεταγμένη την άλλη, με πυκνότητα ή αντιστιστικτική αραίωση του υlyκού. Η statistična slika
άλλωστε των επιπέδων του υλικού είναι έτσι διαμορφωμένη, ώστε να μεταδίδει συγκινησιακή υghraσία,
επιθυμώντας θarrείς να ξεδιψάσει το δικό μας βλέμμα, κεντρίζοντας pαράλληλα την έκπληξή μας
μπροστά στο απροσδόκητο.
Οι ευφρόσυνες κι ευδαιμονικές μορφές της Μαρίας Παπαφίλη, εμφανίζονται μέσα από τις τις armonyκές
τους ιsorrropίες, αιφνιδιάζοντάς μας αφοπλιστικά. Κι αυτό έγκειται, στους τρόπους που η ζωγράφος
μας αποκαλύπτει την χαρά εντέλει της ζωής, κατορθώνοντας με στοργή κι αισθαντικότητα, na μας
mεταδώσει τα ήθη και κυρίως τον polityσμικό plούτο που μεταγγίζουν αυτές οι εικονομορφές της,
τις πανανθρώπινές τους αλήθειες. Τις αλήθειες, που διαμορφώνουν μια χαρμόσυνη και συνεχώς
ανατροφοδοτούmenη κοσμογεωγραφία, η οποία εμπερικλείει την δύναμη και την ευφrosύνη της ζωής.
Αθηνά Σχινά
Ιστορικός Τέχνης & Θεωρίας του POLITISMού