Radi praktičnosti naših međunarodnih klijenata, ova je stranica djelomično automatski prevedena s engleskog.
KOLEKCIJA DJECA, IGRAČAKA, SNOVA / POZDRAV
LIKOVNI KRITIČAR
Genealogija jedne obnove
Kad se kroz sliku ponovno rađa forma, onda se nešto dobro već dogodilo u sadržaju umjetnosti. I kad god lice koje je prikazano gleda suncu ravno u oči bez nedoumice ili straha od opekotina, tada se cijela slika kreće prema svjetlu, da zajedno s njim u optimizam ponese zasjenjeni aspekt života; i smjestiti u dvije dimenzije ono što inače ljudski um ne može obuhvatiti, uzdižući malo u veliko, beznačajno u značajno, čineći snove stvarnošću.
Mariju Papaphili poučavali su, kao što je i bilo prirodno, prokušanim načinima 'dobrog slikarskog ponašanja', ali nije dopustila da njezina umjetnost bude odvučena u ono prerano trošenje kojemu je inzistiranje na konvencionalnosti i ugniježđivanje u prepoznatljivom, dugom -naseljen i, posljedično, iscrpljen prostor deterministički vode. Njezine figure izvorno su projicirane kao dijelovi izneseni iz priče koja se razvijala iznutra, gdje nitko ne može postojati bez potpore drugoga, pomagača ili sudruga, često gospodara i tlačitelja, bilo da je ta figura živa osobnost u kući, ili jednostavno portretiran nekad u okviru, nekad u zrcalu, poput slike, odnosno unutar slike, po uzoru na renesansno slikarstvo. Ali tamo nisu smjeli dugo ostati...
Vanjski svijet je strpljivo čekao, dajući više svjetla, življe boje i jače emocije, te provocirao umjetnost na nadmetanje s pulsirajućom stvarnošću. Jedna po jedna, Papaphilijeve figure izvirivale su na prozor, na balkon, a odatle dalje u dvorište, pa na ulicu. Usudili su se izaći, u svoju prvu šetnju – u blizini, razumije se, i uvijek pod nadzorom, ali ovaj put nadzor je postajao sve labaviji, pojedinci su se navikavali na autonomiju, postupno odvikavali od zagušljive kontrole zatvoreni i konzervativni pejzaž slike. I umjesto da sazrijevaju i trone, izloženi velikodušnom ponavljanju i manirističkoj degeneraciji, oni su se revitalizirali, postajali sve mlađi i završili kao mala djeca. Slikarica se okrenula prema hladnom dobu života, da opere svoj kist u čistoj izvorskoj vodi.
A opruge su – što drugo? – djeca. Oni su se isprva diskretno pojavili, poput komplementarnih značajki apstrakcije, a zatim nesramežljivo i masovno, da bi potpuno prevladali dužinom i širinom slike, po jedan u svakoj slici, objavljujući da preuzimaju odgovornost za pripovijedanje. Ali oni također preuzimaju ekskluzivnost prikazivanja našeg svijeta, budući da ponekad kontroliraju platno na apsolutan način, s tendencijom da istisnu sve što može imati destruktivnu funkciju, a ponekad su okruženi samo objektima i amblemima pojmovne stvarnosti . A promatrač je pozvan da te figure tretira ne kao puke prikaze vitalnosti, nevinog osmijeha ili razoružavajuće grimase, već kao agresivne, otpornije stanice u organizmu umjetnosti, bića i simbole nove budućnosti, iako prikaz , nedvojbeno više nade. Upravo je to točka na kojoj se daje teška umjetnička izjava: da je došlo vrijeme da se nevinost nacijepi na slikarstvo. Sada slikarica gradi gradove-priče, čarobne gradove igre, pod isključivim nadzorom djece, preplavljene raznobojnim šarama i svjetlećim porukama. I sunce je kultni objekt, u istoj funkcionalnoj kategoriji, štoviše, kao ptica, šipak, autić... cijela slika krajolika pulsira i odvija se slobodom neukrotive bijele magije, s tendencijom probiti okvir platna, kao da svakog promatrača uključuje u iskupljujuću stvarnost, u mikrokozmos sna, u kojemu nema mjesta za noćne more, kako bi se ljudska egzistencija tu sklonila kad god osjeti da je guši sumnje. I za ovo putovanje postoji put kojim možete krenuti, samouvjereno slijedeći poteze kista koje Papaphili ostavlja za sobom.
Ništa od ovoga ne bi moglo biti istinito bez uvjerljivog okruženja, predstavljenog plastičnom kompetentnošću i dobro organiziranom stručnošću. Slikarica se služi jezikom realizma, na način da detalje osnovnog portreta-slike skreće u zabavne, naglašene naglaske, dajući težinu – osobito u novijim djelima – središtu kompozicije, jezgri. Od tog trenutka ona periferno eliminira strogost stila, sažimajući u protuvalenciju komplementarne značajke slike, one potrebne za strukturu kompozicije i zaokruženost priče. Tako čitanje postaje igra, s mehanizmima za opuštanje kako se približava kraju. Papaphili također dokazuje svoju sposobnost da poremeti perspektivu i rasvijetli mise-en-scθne živim izmjenama boja, zadržavajući u iznimno visokim tonovima svoje postignuće kako u pogledu teme tako iu pogledu spektakla.
Osjećam povjerenje u budućnost umjetnosti kada mladi umjetnici stvaraju idući kuda ih mladost vodi, ili se stariji vide kao stalno obnavljani, svaki put iznova izranjajući u naš svijet, koji je u njihovim očima (kao što bi i trebao biti u našim) neiscrpan u svojim novim slikama i značenjima. Slikarica Maria Papaphili odvažila se ostaviti iza sebe sive – za druge umjetnike sigurne – sjene akademizma i prijeći na zasljepljujuća svjetla i boje pune nade.
Antonis Bouloutzas
Antonis Bouloutzas je pisac. Bio je izdavač grčkih umjetničkih časopisa Eikastika i ARTI International.
.........................................
GRČKI
ΚΡΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ
Η Γενεαλογία μιας Ανανέωσης
Όταν η μορφή εμφανίζεται αναγεννημένη μέσα από τ ζωγραφική, τότε κάτι καλ ήtem. Ήή ήΔtem. Και όποτε ένα πρόσωπο απεικονιζόμενο βλέπει κατάματα τον ήλιο δίχως αμηχανία ή φόβο μην καεί, τότε και η ζωγραφική ολόκληρη κινείται προς το φως, για να συμπαρασύρει στην αισιοδοξία τη σκιασμένη όψη της ζωής. Και να χωρέσει, στις δύο διαστάσεις της όσα συνήθως δεν χωρεί η διάνοια του ανθρώπου, αναβαθμίζοντας τα μικρά σε μεγάλα, τα ασήμαντα σε σπουδαία, κάνοντας τα όνειρα πραγματικότητες.
Η Μαρία Παπαφίλη διδάχτηκε, καθώς ήταν φυσικό, τους δοκιμασμένους τρόπους «καλής ζωγραφικής συμπεριφοράς», όμως δεν άφησε την τέχνη της να παρασυρθεί στον πρόωρο μαρασμό, προς τον οποίο νομοτελειακά οδηγούν η εμμονή στη συμβατικότητα και το βόλεμα σε έναν αναγνωρίσιμο, παλαιοκατοικημένο και κατά συνέπειαν εξαντλημένο χώρο. Οι φιγούρες της είχαν προβληθεί αρχικά ως προτασσόμενα μέρη μιας ιστορίας που εξελισσόταν στο εσωτερικό, όπου κανείς δεν ήταν δυνατόν να υπάρχει χωρίς τη στήριξη κάποιου άλλου, παραστάτη ή συμπαραστάτη, συχνά δεσπότη και καταπιεστή, είτε αυτός ήταν μια φυσιογνωμία ζώσα του σπιτιού, είτε απλά εικονιζόμενος πότε σε κάδρο, πότε σε καθρέφτstu, ΔηλαΔή σαν εικόνα μέσα στην εικόνα, κατά πριπ πρι προ τρ τρο τρ τρο τρ. προ. Pa, nije bilo dobro za mene...
Ο έξω κόσμος περίμενε καρτερικά, προσφέροντας περισσότερο φως, ζωηρότερα χρώματα και πιο δυνατές συγκινήσεις, προκαλούσε την τέχνη σε αναμέτρηση με τη σφύζουσα πραγματικότητα. Μία μι οι φιγούρες της παπαφίλη ξεμύτιζαν στο παράθυρο, στον εξώστη, για πα σ σα. Σα σα. Τολμούσαν δηλαδή την έξοδο, τον πρώτο τους περίπατο, εννοείται κοντινό και πάντα επιτηρούμενες, τούτη τη φορά όμως η εποπτεία γινόταν πιο ελαστική, τα πρόσωπα εθίζονταν στην αυτονομία, αποκόβονταν προοδευτικά από τον ασφυκτικό έλεγχο του περίκλειστου και συντηρητικού ζωγραφικού τοπίου. Και αντί να ωριμάζουν και να μαραζώνουν, εκτεθειμένα στη βολική επανάληψη και τη μανιεριστική φθορά, αναζωογονούνταν, γίνονταν όλο και νεαρότερα, κατέληγαν μικρά παιδιά. Η ζωγράφος στρεφόταν προς τη δροσερή ηλικία της ζωής για να ξεπλύνει τον χρωστήρα της στα πεντακάθαρα νερά πηγών.
Και οι πηγές είναι -τι άλλο;- τα παιδιά. Που έκαναν την εμφάνιση τους πρώτα διακριτικά, ως παραπληρωματικά στοιχεία της αφήγησης, κι έπειτα απροσχημάτιστα και μαζικά, για να κυριαρχήσουν εντελώς στο μήκος και το πλάτος της εικόνας, ένα σε κάθε πίνακα, δηλώνοντας ότι αναλαμβάνουν την ευθύνη της αφήγησης. Αλλά και την αποκλειστικότητα της εκπροσώπησης του κόσμου μας, αφού άλλες φορές ελέγχουν με απόλυτο τρόπο τον καμβά, τείνοντας να εκτοπίσουν οτιδήποτε μπορεί να λειτουργήσει αποδομητικά, και άλλες φορές περιβάλλονται μονάχα από αντικείμενα και εμβλήματα μιας ιδεατής πραγματικότητας. Και ο θεατής καλείται να αντιμετωπίσει τούτα τα πρόσωπα, όχι σαν απλές αποτυπώσεις ζωντάνιας, άδολου χαμόγελου ή αφοπλιστικής γκριμάτσας, αλλά, σαν επιθετικά, ανθεκτικότερα στον οργανισμό της τέχνης, κύτταρα, υπάρξεις και σύμβολα ενός καινούργιου, έστω εικονογραφημένου, μέλλοντος, ασφαλώς πιο ελπιδοφόρου. Είναι ακριβώς το σημείο μιας βαρύνουσας καλλιτεχνικής δήλωσης: πως ήρθε ο καιρός να μπολιαστεί η ζωγραφική με αθωότητα.
Ήδη, η ζωγράφος χτίζει παραμυθουπόλεις, μαγικούς παιχνιδότοπους, υπό την αποκλειστική εποπτεία των παιδιών, πλημμυρισμένους από πολύχρωμα σχήματα, και φωτεινά μηνύματα. Ακόμα και ο ήλιος είναι λατρευτικό αντικείμενο, στην Ίδια χρηστική κατηγορία μάλιστα με ένα πουλί, ένα ρόδι, ένα αυτοκινητάκι... η τοπιογραφία ολόκληρη πάλλεται και ξεδιπλώνεται με την ελευθερία μιας ακατανίκητης λευκής μαγείας, τείνοντας να διασπάσει και το πλαίσιο του καμβά, σαν για να συμπεριλάβει κάθε παρατηρητή σε μια πραγματικότητα λυτρωτική, σε έναν ονειρικό μικρόκοσμο, όπου δεν έχουν χώρο οι εφιάλτες, άρα μπορεί να καταφεύγει εκεί η ανθρώπινη ύπαρξη όποτε νιώθει ότι πνίγεται από αμφιβολίες. Και για το ταξίδι αυτό υπάρχει μονοπάτι που μπορείς να το Διαβείς, ακολώώ α α αks 25 αks α će
Όλα τούτα Δεν θα μπορούσαν να είναι αληθινά, χωρίς ένα περιβάλλον πειστικό πα.. Πα π παksα π πα π mak πα πα πα πα πα πα πα πα πα. Πε παρ πεικ# πε περα. Η ζωγράφος χρησιμοποιεί τη γλώσσα του ρεαλισμού, με τρόπο ο οποίος εκτρέπει τις λεπτομέρειες της βασικής προσωπογραφίας σε διασκεδαστικούς εμφατικούς τονισμούς, δίνοντας έμφάση -ιδιαίτερα στα πιο πρόσφατα έργα της- στο κέντρο της σύνθεσης, στον "πυρήνα, Από εκεί και πέρα, αναιρεί περιφερειακά την αυστηρότητα της γραφής, πυκνώνοντας σε αντίβαρο τα συμπληρωματικά στοιχεία του πίνακα, τα απαραίτητα για τη δομή της σύνδεσης και την ολοκλήρωση της ιστορίας. Έτσι, η ανάγνωση γίνεται ένα παιχνίδι, με μηχανισμούς χαλάρωσης όσο πλησιάζει προς το τέλος του. Η Παπαφίλη αποδεικνύει επίσης την ικανότητα της να ανατρέπει την προοπτική και να φωτίζει με ζωηρές χρωματικές εναλλαγές το σκηνικό, κρατώντας σε εξαιρετικά υψηλούς τόνους τόσο το θεματικό, όσο και το θεαματικό της επίτευγμα.
Αισθάνομαι ασφάλεια για το μέλλον της Τέχνης, όταν οι νέοι καλλιτέχνες δημιουργούν ακολουθώντας τη νεότητά τους, ή όταν οι παλαιότεροι εμφανίζονται διαρκώς ανανεωμένοι, κάθε φορά πρωτόβγαλτοι στον κόσμο μας, ο οποίος στα μάτια τους (θα έπρεπε και στα δικά μας) είναι ανεξάντλητος σε καινούργιες εικόνες i έννοιες. Η ζωγράφος Μαρία Παπαφίλη είχε την τόλμη να αφήσει πίσω της τις γκρίζες, για αρκετούς άλλους καλλιτέχνες ασφαλείς, σκιές του ακαδημαϊσμού και να περάσει στα εκτυφλωτικά φώτα και στα ελπιδοφόρα χρώματα.
Αντώνης Μπουλούτζας
Ο Αντώνης Μπουλούτζας είναι συγγραφέας. Odaberite kategoriju «Ezika» i «ARTI International».
........................
Pozdrav
Dječja lica i oblici, pomiješani i uklopljeni u situacije koje podsjećaju na čarobne svjetove, preplavljene šarenim simbolima i svijetlim oblicima. Stavovi koji ukazuju na bezbrižno i radosno raspoloženje, u prostoru naizgled nepovezanih informacija. Forme dobro osmišljene, s naglaskom na kolorističkim vrijednostima, koje se ne prikazuju s ljubaznom modernističkom ambicijom otkrivanja specifičnih morfoloških struktura, već jednostavno s željom da egzistiraju u vlastitom svijetu snova.
Maria Papafili svojim slikarstvom gradi takav svijet, i velikodušno ga nudi protagonistima svojih skladbi, otkrivajući ih, citirajući i redefinirajući ih u vještoj i kreativnoj igri, kao posljednji pokušaj da upregnu svoju ulogu u suvremenom društvenom i prirodnom okruženju. Precizni oblici se u početku otkrivaju gledatelju kao narativne jukstapozicije začuđenog promatrača. Pritom se, međutim, predstavljaju kao paradoksalne umjetničke kompozicije, dajući ih čak iu nadrealnom obliku. Naposljetku ispunjavaju svoju misiju, polažući svoj posebni konceptualni i ideološki sadržaj svakome tko žurno traži njihov svijet.
Budući da je pretežno antropocentrična, umjetnica stvara uz prisutnost modela, čiji izbor slijedi određena pravila i usmjeren je na emocionalno-psihografski pristup sebi i svojoj okolini. Ekspresionistička uporaba boje, pouke impresionističkog pokreta, ali i utjecaj struje neorealizma katalizatorski djeluju na njezin rad i oblikuju likovne vrijednosti built na čvrstim temeljima. Umjetnica radi uljanim i akrilnim bojama, često prvo radi s nacrtom, a trud upotpunjuje kistom. Slično, dinamičko taloženje hladnih i toplih boja, djeluje konfrontirajuće, bez ugrožavanja potrebne ravnoteže kompozicije. Teksture, mirne, bez većih izbijanja, pomažu i daju poseban mir i harmoniju svima.
Svoju umjetničku karijeru u slikarstvu Maria Papafili započela je dinamično i nametnula se svojom prisutnošću u slikarskom polju, opskrbivši se bogatim svijetom koji zna izraziti, uz značajno tehničko znanje, jaku volju, disciplinu i marljiv rad. Imajući učitelje u Atenskoj školi likovnih umjetnosti, gospodina Moralisa i gospodina Mytarasa, uvjeren sam da učitelj njihove veličine ne bi tražio više jamstava za podršku vjeri u budućnost svog učenika. Slično tome, sposobnost umjetnice da svojim slikama proizvede ono što je Max Ernst nazvao da bi objasnio poseban način prikaza “pristup istini, usporediv s blagim potresom koji nježno pomiče namještaj svijeta, ne mijenjajući pravu bit stvari ”, daje poseban značaj djelu.
John Papafigos,
Likovni kritičar član AICA
................................
ΚΡΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ
Παιδικά πρόσωπα και μορφές, αναμεμειγμένες και ενσωματωμένες σε καταστάσεις που θυμίζουν μαγικούς κόσμους, πλημμυρισμένους από πολύχρωμα σύμβολα και φωτεινά σχήματα. Στάσεις που δηλώνουν μια ανέμελη και χαρούμενη διάθεση σ΄ένα χώρο φαινOMENIκά ασύνδετων πληρφοφοr. Φόρμες σωστά μελετημένες με έμφαση στις χρωματικές αξίες, οι οποίες απεικονίζονται όχι με την ευγενική μοντερνιστική φιλοδοξία να φανερώσουν τις ιδιαίτερες μορφικές τους δομές, αλλά με απώτερο στόχο απλά να υπάρξουν στο δικό τους ονειρικό κόσμο.
Ένα τέτοιο κόσμο χτίζει με τη ζωγραφική της η Μαρία Παπαφίλη και αυτόν προσφέρει απλόχερα στους πρωταγωνιστές των συνθέσεων της, αποκαλύπτοντας, παραθέτοντας και επαναπροσδιορίζοντάς τους σε μια έντεχνη και δημιουργική αναπαραγωγή, σαν μια ύστατη προσπάθεια αξιοποίησης του ρόλου τους, μέσα στο σύγχρονο κοινωνικό και φυσικό περιβάλλον . Οι συγκεκριμένες μορφές αποκαλύπτονται αρχικά στο θεατή san αφηγηματικές παραθέσεις ενηρχικά στο θεατή san αφηγηματικές παραθέσεις ενΌτα θεατήήρ. Στη πορεία παρουσιάζονται nuta όμως ως παράδοξες εικαστικές συνθέσεις, προσδίδοντα υ υ υ υ υ kata υ υ υ υ υ υ έ protiv NA π πι έsan π protiv NA προσδ__ς υ έ protiv NA. Τελικά εκπληρώνουν την αποστολή τους, καταθέτοντας το ιδιαίτερο νοηματικό και ιδεολογικό τους περιεχόμενο σε όποιον επιτακτικά αναζητήσει τον κόσμο τους.
Ούσα κυρίως ανθρωποκεντρική η καλλιτέχνιδα φιλοτεχνεί με τη παρουσία μοντέλου, η επιλογή του οποίου υπακούει σε συγκεκριμένους κανόνες και αποσκοπεί στη συναισθηματική- ψυχογραφική προσέγγιση του ιδίου αλλά και του περιβάλλοντος χώρου. Η εξπρεσιονιστική χρήση του χρώματος, τα διδάγματα του ιμπρεσιονιστικού κινήματος, αλλά και οι επιρροές από το ρεύμα του νεορεαλισμού επιδρούν καταλυτικά στο έργο της και διαμορφώνουν ζωγραφικές αξίες δομημένες σε στέρεες βάσεις. Δουλεύει τα λάδια αllά και τα ακρυλικά, συχνά μe proσχέδιο, ενώ με τη βοήθεια pinέλου ολοκληρώνειρ.σει Παράλληλα η δυναμική εναπόθεση ψυχρών αλλά και θερμών χρωμάτων, λειτουργεί αντιπαραθετικά, χωρίς να θέτει σε κίνδυνο την αναγκαία ισορροπία της σύνθεσης. Οι ματιέρες ήρεμες, χωρίς ιΔιαίτερες εξάρσεις, υποβοηθούν και προσδίδουν µια ιΔια ύ η α € η α tva η € η € η € η € η € ° η € ° η κjeva ° η ° α κjeva ° α κ karstica.
Η Μαρία Παπαφίλη ξεκίνησε την πορεία της δυναμικά και επέβαλε την παρουσία της στο χώρο της ζωγραφικής, έχοντας σαν εφόδια ένα πλούσιο κόσμο που ξέρει να τον εκφράζει με μια αξιόλογη τεχνική γνώση, ισχυρή βούληση, πειθαρχία και εργατικότητα. Έχοντας δασκάλους στη Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας τον Μόραλη και τον Μυταρά, είμαι πεπεισμένος ότι ένας δάσκαλος του μεγέθους τους, δε θα ζητούσε περισσότερα εχέγγυα για να στηρίξει τη πίστη του στο μέλλον του μαθητή του. Παράλληλα η δυνατότητα της ζωγράφου να προκαλεί με τις εικόνες της αυτό που ο Max Ernst αποκάλεσε για να εξηγήσει τον ιδιαίτερο τρόπο απεικόνισης << μια προσέγγιση της αλήθειας, συγκρίσιμη με έναν ελαφρύ σεισμό που απαλά μετακινεί την επίπλωση του κόσμου, χωρίς να μεταβάλλει την αληθινή ουσία των πραγμάτων>>, δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στο έργο της.
Γιάννης Κ. Παπαφίγκος
Κριτικός τέχνης- μέλος της AICA
...................................
ZBIRKA TRAGOVIMA AURE
LIKOVNI KRITIČAR
Engleski
U očaranosti pogleda
Zadivljujući su, naime, portreti koje je nadahnuto slikala karizmatična umjetnica Maria Papafili,
strast i veliko majstorstvo. Portreti - "kreacije" koje diktira njezina vlastita psiha - i stoga
nepropusna u bilo kakvo standardiziranje – zračiti balastom svoje osobnosti; i to, s karizmatičnim
pokreću temperament svakog modela, a ne jednostavno njegovu morfologiju.
Inspirativni i dinamični odašiljač i primatelj podražaja na koje Papafilijeva psiha u potpunosti
odgovara ekspresivan izgled prikazanih figura koji, doslovno, magnetizira i naše.
Karizmatično polazište ovdje su oči svake figure; oči koje odražavaju ne samo vanjsko
poticaj ali i inherentno, svjedočanstva i inherentna iskustva; oči koje, u svakom slučaju, zapošljavaju
ne samo vizija nego cjelokupna psiha gledatelja koja se aktivira koliko god je to moguće u izravnom
komunikacija s njima.
Oči odražavaju što više iskustava; oči koje su se susrele s mnogim situacijama
bez prepuštanja udarcima sudbine; oči koje nikako ne dopuštaju da ih ravnodušno prestignete; oči
koji prodiru u vas da vam prenesu: smisleno i metafizičko, onoliko koliko je aura
zabrinut, poruka.
Oči - svjedočanstva za mnoge prethodne cikluse života korištenih s balastom. Oči koje su orkestrirane
prema beskrajnoj viziji slikarske nadarene palete inventivno odabranih boja
koji doprinose njihovom neiscrpnom šarmu.
Oči - <ogledala> duše u kojoj su dešifrirane jedinstvene vrline, u biti
iskustva i stavovi života Oči koje vas prate još dugo nakon što ih prestanete imati
njih ispred sebe; oči koje doživljavaju svaki trenutak do neravnina kako bi učinkovito komunicirale
čak i s manje poznatim gledateljem umjetnosti; oči koje vašoj duši i tijelu prenose autentičan
“duh” koji potječe ne samo iz zemlje nego i iz njihovog metafizičkog postojanja; oči koje se odnose na
i izraziti što je više moguće - tajanstveno 3. oko, izravno ili neizravno pokoreno drevnim
kulture i njihovu odgovarajuću fikciju.
Oči kroz vrijeme koje u najvećoj mjeri dokazuju praznovjerje da je: svijet za svakoga od nas njegov
oko. I, upravo zato što oko na Papafilijevim slikama nadilazi pojmove: ljepota, svjetlost, svijet,
svemir, život.
Pojmovi koji ih jednostavno - optički - papafilski ne impliciraju, već koji, naprotiv, presađuju
duboko u nama, i psihološki i duhovno. Težak zadatak koji nadilazi njezin potencijalni talent potvrđuje ju
bogat unutarnji svijet, posebice: njezina “metafizička” teksturna osjetljivost; senzibilitet, zahvaljujući kojemu uspijeva,
osim posebno važnog umjetnika, djelovati kao daroviti uplitanje između opipljive prirode
i u “magnetskoj” auri kozmogonije. I to je, upravo, Ideja kozmogonije ono što prenosi
nas prije svega kroz njezine bezvremenske portrete; portreti koji su dobili što više vizualnog
nešto bitno iz kozmogonijskog zračenja da nam karizmatično prenese bezvremensko, egzistencijalno
poruka.
Dora Iliopoulou-Rogan
dr. povjesničar umjetnosti – likovni kritičar
Officier des Arts et des Lettres (Francuska)
................................................. ........
Kozmografija lica
Maria Papafili, u ovom posebnom jedinstvu svojih radova, izrađenih miješanim materijalima, traži i prati,
produbljuje i odabire, sjećanja i stvarnosti, osjećaje i dojmove koji dolaze iz mnoštva
žena. Svojim senzibilnim pogledom slikarica prepoznaje i ističe njihov sjaj, ponos i slavu
emit, niz žena i majki koje drže u naručju ili imaju djecu oko sebe. žene
a djeca, kroz blaženu atmosferu, prisjećaju se osjetila proljeća, s alegorijskim lišćem
i cvijeće, koje žedno niče preko tisuću i jedne noći bajki i tekućine
i neizbrisivu magiju.
U ovim senzualnim slikama, koje svojom neposrednošću i iskrenošću razoružavaju promatrača, jezivo
pozitivno se javlja lirizam, neosvojiv latentnom erotikom. Od dubine do površine su
uzvišeni aspekti i oblici koji daju sadržaj godišnjim dobima i mentalnim raspoloženjima, vibracijama i ritmovima,
dolazi iz ženske snage i topline, iz privlačnosti i egzotičnosti pristupačnog
a ujedno i daleku. Svakodnevni život u ovim djelima susreće mit i maštu sa stvarnošću,
u svojim različitim verzijama i dimenzijama.
S posebnom ljubavlju i nježnošću, Maria Papafilis, koristi slojeve boja koji prevode užasne,
nepovezane priče koje djeluju kroz poetske bilješke na njezine teme. Njihovim pravilnim projektiranjem i
interakcije boja, posebno zanimljivi kontrastni tonovi dolaze do izražaja. Osim toga, terminologija
nadopunjuje sintaksu ovih djela, koja razlikuju neočekivane napetosti i postupne bljeskove
ili udubljenja koja stvaraju šarmantne paradokse.
Struktura u ovim radovima denominirana je u dubinskom i površinskom dijalogu, identificirajući jedno
koordiniraju drugu, s gustoćom ili antistatičkim razrjeđivanjem materijala. Štoviše, stratigrafija
materijalnih razina je tako oblikovan da prenosi emocionalnu vlagu, želeći ugasiti našu vlastitu
pogled, dok izaziva naše iznenađenje pred neočekivanim.
Sjajni i eufemistički oblici Marije Papafilis pojavljuju se kroz njihove harmonijske ravnoteže,
iznenađujuće razoružavajući. A to leži u načinima na koje naš slikar otkriva radost na kraju života,
upravljajući s ljubavlju i senzualnošću, prenijeti nam moral i, iznad svega, kulturno bogatstvo
prožet tim slikama, njihove univerzalne ljudske istine. Istine koje oblikuju radosno i neprestano
osvježenu kozmografiju, koja obuhvaća snagu i užitak života.
Atena Schina
Povjesničar umjetnosti i teorije kulture
............................
Στη γητειά του βλέμματος
Σαγηνευτικά είναι, όντως, τα porτrayτα που έχει με έμπνευση, πάθος και μεγάλη μαεστρία ζωγραφίσε
η χαρισματική καλλιτέχνιδα Μαρία Παπαφίλη. Portrαίτα – “δημιουργίες” καθώς υπαγορευμένα από
αυτόν καθαυτόν τον ψυχισμό της - και γι αυτό αδιάβροχα σε κάθε τυποποίηση - ακτινοβολούν το έρμα
της προσωπικότητας της. Και αυτό, με χαρισματικό έναυσμα την ιδιοσυγκρασία του εκάστοτε μοντέλου
και όχι, απλά, τη μορφολογία του.
Ευρηματικός όσο και δυναμικός πομπός και δέκτης των ερεθισμάτων στα οποία ανταποκρίνεται
πλήρως ο ψυχισμός της Παπαφίλη stέκει το κατ εξοχήν εκφραστικό βλέμμα των απεικονιζόμενων
μορφών που στην κυριολεξία, μαγνητίζει και το δικό μας. Χαρισματική αφετηρία αποτελούν, εδώ, τα
μάτια της κάθε μορφής. Μάτια στα οποία καθρεφτίζεται όχι μόνο το εκάστοτε εξωτερικό ερέθισμα allά και
οι ενδογενείς, μαρτυρίες και τα εγγενή βιώματά της. Μάτια που, στην κάθε περίπτωση, επιστρατεύουν
όχι μόνο την όrasη αllλά ολόκληρο τον ψυχισμό του θεατή που eneragopoiesitαι σε μιαν όσο γίνεται pyο
άμεση επικοινωνία μαζί τους.
Μάτια που εκφράζουν μύριες όσες εμπειρίες και βιώματα. Μάτια που έχουν βιώσει πολλές καταστάσεις
δίχως να καμφθούν από τα χτυπήματα της μοίρας. Μάτια που σε καμία περίπτωση den σε αφήνουν νa
τα προσπεράσεις αδιάφoρα .Μάτια που διεισδύουν μέσα ου για να σου μεταφέρουν: ένα υσιαστικό
και μεταφυσικό σε πνοή μήνυμα.
Μάτια- μαρτυρίες για πολλούς παλαιότερους κύκλους ζωής, χρισμένους με έρμα. Μάτια που
ενορχηστρώνονται σε ένα αέναο όramα μες από την ιδιαιτερα προικισμένη palέτα της μες από τα
ευρηματικά εpilεγμένα χρώματα που ενισχύουν στο έπακron την ανεξάντλητη γοητεία τους.
Μάτια - καθρέπτες της ψυχής στα οποία έχουν αποκρυπτογραφηθεί με μοναδική ενάργεια υσιαστικά
βιώματα και εμπειρίες. Μάτια που σε συντροφεύουν για πολύ καιρό αφότου πάψεις να τα έχεις
μπροστά σου. Μάτια που βιώνουν την κάθε στιγμή μέχρι τα μύχια για να επικοινωνήσουν ουσιαστικά
ακόμη και με τον λιγότερο εξοικειωμένο με την τέχνη θεατή. Μάτια που σε κατακυριεύουν ψυχή τε και
σώματι για να σου μεταδώσουν ένα αυθεντικό “απόσταγμα” όχι μοναχά από τη γήινη αllλά αι από
τη μεταφυσική υπόστασή τους. Μάτια που αναφέρονται και εκφράζουν όσο είναι δυνατό - εικαστικά -
το μυστηριώδες 3ο μάτι, άμεσα ή έμmesα υpoveβλημένο μες από τους αρχαίους politīσμούς και τις
αντίστοιχες “μυθοπλασίες”.
Μάτια διαχρονικά που τεκμηριώνουν στο έπακron το απόφθεγμα ότι: ο κόσμος για τον καθένα μας
είναι το “μάτι” του. Και, αυτό, ακριβώς, επειδή το μάτι υπερκαλύπτει μεταφορικά τις έννοιες: omorφιά,
φως, κόσμος, σύμπαν, ζωή.
Έννοιες που δεν τις υπαινίσσεται απλά - οπτικά - η Παπαφίλη αllά που, αντίθετα, τις “μεταμοσχεύει”
βαθιά μέσα μας, τόσο ψυχολογικά όσο και πνευματικά. Δύσκολο εγχείρημα που πέρα από το δυναμικό
της ταλέντο επαληθεύει τον plούσιο εσωτερικό της κόσμο, κυρίως δε τη “μεταφυσική” σε υφή ευαισθη
της. Ευαισθησία χάρη στην οποία κατορθώνει πέρα και από ιδιαίterα σημαντική καλlitέχνιδα να
λειτουργεί σαν προικισμένο „διάμεσον” ανάμεσα στην απτή φύση και στη „μαγνητική” aύρα της
κοσμογονίας. Και αυτήν, ακριβώς, την Ιδέα της κosμογονίας είναι που μας αναμεταδίδει πάνω απ' όλα
μες από τα διαχρονικά πορτραίτα της. Portrαίτα που έχουν “εισπράξει” όσο είναι εικαστικά δυνατό,
κάτι το ουσιαστικό, από την ακtinowολία της kozmogonija. για να μας μεταγγίσουν χαρισματικά ένα
διαχρονικό, υπαρξιακό μήνυμα.
Ντόρα Ηλιοπούλου-Roγκάν
Δρ. Ιστορικός της Τέχνης – Τεχνοκριτικός
Službenik za umjetnost i književnost
..........................
H Κοσμογραφία του Προσώπου
Η Μαρία Παπαφίλη, στην ιδιαίτερη αυτή ενότητα των έργων της, φιλοτεχνημένων με μεικτά υλικά,
αναζητεί κι ιχνηλατεί, εμβαθύνει κι εpilέγει, μνήμες και πραγματικότητες, αισθήσεις κι εντυπώσεις,
προερχόμενες από ένα πλήθος γυναικών. Με το ευαίσθητο βλέμμα της, η ζωγράφος εντοπίζει κι
αναδεικνύει την λάμψη, την υπερηφάνεια και το μεγαλείο που εκπέμπουν, μια seiρά από γυναίκες και
μητέρες, οι οποίες κρατούν στην αγκαλιά τους ή έχουν γύρω τους παιδιά. Γυναίκες και παιδιά, μέσα
από μια ευδαιμονική ατμόσφαιρα, φέρνουν στον νου αισθήσεις της Άνοιξης, με αllληγορικά φυλλώματα
και άνθη, που έχουν θαρρείς φυτρώσει κατά τις χίλιες και μια νύχτες των παραμυθιών και μιας ρευ
και παράλληλα ανεξίτηλης μαγείας.
Στα αισθαντικά αυτά ζωγραφικά έργα, που αφοπλίζουν τον θεατή με την αμεσότητα και την ειλικρίνειά
τους, υποβλητικά εμφανίζεται ένας υφέρπων λυρισμός, διαποτισμένος από έναν λανθάνοντα ερωτισμό.
Από το βάθος proς την επιφάνεια αποκαλύπτονται όψεις και μορφές που δdinουν uπόσταση σε εποχές
και ψυχικές dyαθέσεις, donήσεις και ρυθμούς, προερχόμενους από την γυναικεία δύναμη καχόήλπ
από την έλξη και τον εξωτισμό του προσεγγίσιμου και ταυτοχρόνως του μακρινού. Η καθημερινότητα
στα έργα αυτά συναντά τον μύθο και η φαντασία την πραγματικότητα, στις ποικίλες εκδοχές και τις
διαστάσεις της.
Με ιδιαίτερη σtorγή και τρυφερότητα, η Μαρία Παπαφίλη, χρησιμοποιεί στρώσεις χρωμάτων, pou
metar
θέματά της. Μέσα από τις κατάλληλες μάlistα σχεδιαστικές τους και χρωματικές αλληλεπενέργειες,
έρχονται στο προσκήνιο ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες αντιθετικές τονικότητες. Η υφολογία άλλωστε
συμπληρώνει νοηματικά τους συνειρμούς αυτών των έργων, στα οποία διακρινει κανείς απρόσμενες
εντάσεις και διαβαθμιζόμενες λάμψεις ή υφέσεις που δημιουργούν γοητευτικά παράδοξα.
Η Η δομή στα έργα αυτά, metουσιώνεται σε έναν διάλογο βάθους κι επιφανείας, proσδιορίζοντας η
μια συντεταγμένη την άλλη, με πυκνότητα ή αντιστικτική αραίωση του υλικού. Η στρωματογραφία
άλλωστε των επιπέδων του υλικού είναι έτσι διαμορφωμένη, ώSTE να μεταδίδει συγκινησιακή υghraσία,
επιθυμώντας θαρρείς να ξεδιψάσει το δικό μας βλέμμα, κεντρίζοντας παράλληλα την έκπληξή μας
μπροστά στο απροσδόκητο.
Οι ευφρόσυνες κι ευδαιμονικές μορφές της Μαρίας Παπαφίλη, εμφανίζονται μέσα από τις αρμονικές
τους ισορροπίες, αιφνιδιάζοντάς μας αφοπλιστικά. Κι αυτό έγκειται, στους τρόπους που η ζωγράφος
μας αποκαλύπτει την χαρά εντέλει της ζωής, κατορθώνοντας με στοργή κι αισθαντικότητα, na μας
μεταδώσει τα ήθη και κυρίως τον politīσμικό πloύτο που μεταγγίζουν αυτές οι εικονομορφές της,
τις πανανθρώπινές τους αλήθειες. Τις αλήθειες, που διαμορφώνουν μια χαρμόσυνη και συνεχώς
ανατροφοδοτούμενη κοσμογεωγραφία, η οποία εμπερικλείει την δύναμη και την ευφrosύνη της ζωής.
Αθηνά Σχινά
Ιστορικός Τέχνης & Θεωρίας του POLITIσμού